JAN GRYKA
HISTORIA DROBIN - W DRODZE DO TEL AVIVU
21 - 30.04.2008
Jan Gryka (ur. w 1959 roku w Michałowie); dyplom z malarstwa obronił w 1983 roku w Instytucie Sztuk Pięknych UMCS w Lublinie w Pracowni Malarstwa prof. M. Stelmasika. Od czasu ukończenia studiów pracuje na Wydziale Artystycznym UMCS w Lublinie; prowadzi zajęcia z malarstwa, rysunku, fotografii, wiedzy o działaniach i strukturach wizualnych oraz działań intermedialnych. Od 1985 roku współpracuje z Galerią Białą współtworząc wspólnie z Anną Nawrot jej merytoryczny program. Od 1996 roku prowadzi edukacyjny program Młode Forum Sztuki Galerii Białej. Prace prezentował na wielu wystawach indywidualnych m.in. w Galerii Labirynt 2, Galerii Arsenał, Białystok, Lublin, Galerii Miejskiej, Bańska Bystrzyca, Galerii Rzeźby „Kuchnia”, Warszawa, Galerii GR, Grójec, Galerii Biała, Lublin, oraz brał udział w wystawach zbiorowych m.in. tj. Biała sztuka, Galeria Miejska Arsenał, Poznań, Miejsca sygnowane, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa, Utopia i wizja, Galeria Zachęta, Warszawa, Zanurzenie, Centrum Sztuki Współczesnej, Kijów, Art Poznań, Stary Browar, Poznań, Nova Biała, Galeria Biała, Lublin, Bread Matters III, West Cork Arts Centre, Skibbereen, Irlandia. Mieszka i pracuje w Lublinie.
Sztuka Jana Gryki od samego początku była związana z mąką. Materiał ten artysta wykorzystywał do realizacji instalacji, czy działań typu performance. Były to działania charakteryzujące się szczególną minimalistyczną powściągliwością w użyciu środków wyrazu, jak i wyrafinowaną poetyką znaczeniową. Np. pokrywał (przesiewał) mąką duże przestrzenie podłogi i przedmioty na niej ułożone, tworząc idealne białe przestrzenie (Ukojenia w szczelinach sztuki). Z czasem artysta zaczął poszerzać swoje doświadczenia związane z mąką i łącząc ją z wodą budował aranżacje przestrzenne z użyciem ciasta. Wiązało się to także z jego myśleniem o społecznej wartości sztuki. Tak powstał projekt wystawy p.t. „TYP 650” prezentowanej w 2001 roku w Galerii Biała w Lublinie. Artysta udostępnił publiczności ciasto zrobione z 100 kg mąki pszennej oznaczonej technicznie: TYP 650, aby dowolnie wyklejała na ścianie galerii swoje formy. Po wystawie pozostała duża ilość wyschniętego ciasta, które odpadło ze ściany. Od tego czasu do dzisiaj Jan Gryka kataloguje i opisuje drobiny ciasta, które było materiałem do tamtej wystawy. Jak sam to określa: „W tym momencie rozpoczął się proces poszukiwania sposobów, w jaki można tę materię zamienić z powrotem w znaczące struktury wizualne. Pierwszym pomysłem była forma ich opisywania. Każda drobina otrzymywała swój numer identyfikacyjny i w taki sposób uzyskiwała swoją tożsamość. Był to ważny moment gdyż mogłem taką drobinę komuś np. podarować”
Jan Gryka (born in 1959); graduated from the Institute of Artistic Education in Lublin, making his diploma in painting, in the studio of Prof. Marian Stelmasik in 1983. He works in the Artistic Department of Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, as a head of the drawing studio. He has been associated with Biała Gallery in Lublin from its beginning in 1985. He exhibited individually, in ex. Labyrinth 2 in Lublin (1999), Municipal Gallery in Bańska Bystrzyca (2003), and he participated in group exhibitions, such as “White Art” in Arsenał Municipal Gallery in Poznań (1999), “Utopia and Vision” in Zachęta Art Gallery in Warsaw (2000), “Immersion” in the Centre for Contemporary Art in Kiev (2004). He lives and works in Lublin. In his work he has dealt with various forms of artistic expression, including performance among others. He is the most consequent in creating installations with the use of fugitive, fragile, natural substances (flour with water, egg, silk thread) and objects covered with crumbles of dough. In his works Gryka stresses the process and fugitive character of an artistic action. He associates the simplicity of the material with traditional symbolism (communion, transubstantiation) and also with very private, consequent 'style of marking reality', revealing two extremes: the totality of the artistic vision and the 'minimal' artistic interference with the outside world
